Çocuklarınızın o ilk sözcükleri! Anne mi diyecek yoksa baba mı? Çocuklarının gelişiminde aileleri en çok meraklandıran ve heyecanlandıran konulardan biri konuşmadır.
Sizin çocuğunuz ne zaman konuşur, ilk hangi kelimeyi söyler bilemeyiz Ama bugün size çocukların dil gelişimi hakkında ilginç detaylar vereceğiz. Bu detaylar ile çocuğunuzun dil gelişimine nasıl katkı sağlayabileceğinizi öğrenebilir ve gelişim evrelerini takip edebilirsiniz.
Çocuklarda dil gelişim aşamaları dönemsel olarak aşağıdaki gibi ayrılmıştır.
Agulama-Babıldama dönemi: 0-6 ay arası dönemi kapsar. Çoğunlukla bebeklerin ağladığı ve bilinçsizce ses çıkardığı dönemdir. İletişimi ağlayarak kurarlar. Babıldama ise, bebeğin bir ünlü ile bir ünsüzden oluşan heceleri seslendirdiği dönemdir. Değişik sesler çıkarabilir ve tepkiye göre tekrar edebilir. Babıldamaya anlam yüklenmemelidir. Ünlü dil bilimci Noam Chomsky’e göre bu dönem bebekler, dünya dillerindeki tüm sesleri çıkarmaktadır.
Heceleme-Çağıldama Dönemi:6-12 ay arası dönemi kapsar. Duyarak tekrarlamanın ve anlamlı sesler çıkarmaya başlamanın dönemidir. Organlar konuşmaya hazırlanmaya başlar ve artık bebek duyduklarını tekrar ettiklerini araştırmaya ve öğrenmeye çalışır.
Tek sözcük Dönemi: 12-18 aylar arası dönemi kapsar. Tam olarak konuşmanın başladığı dönemdir. Genellikle tek sözcükle her şeyi anlatmaya çalışırlar. Tek sözcükler bir durumu anlatmaya ‘’Morgem’’ denir. Örneğin, işaret ederek ‘’kedi’’ demesi ‘’kedi geliyor’’ demek olabilir. Anlaşabilir konuşmanın başladığı dönemdir.
Telegrafik Konuşma Dönemi: 18-24 ay arası dönemi kapsar. Telegrafik konuşma döneminde, iki ya da daha fazla kelimeyi bağlaç ya da ek kullanmadan anlamlı bir cümle oluşturabilir. Bu dönemde sözcük dağarcığı çok fazla gelişir. Dilin iletişim kurmak için kullanıldığını bu dönemde kavramaya başlarlar.
İlk Gramer Süreci: 24-60 aylar arasını kapsar. Gramere uygun, kuralli cümlelerin kurulmaya başlandığı dönemdir. Dilbilgisi kurallarını öğrenmeye ve uygulamaya başlar. Yaş ilerledikçe daha çok kelimeden oluşan cümleler kurmaya başlayabilirler.
Bu noktada unutmamak gerekir ki her bebeğin gelişimi kendine özgüdür. Bu tür bilgiler çocuk gelişimindeki normatif standartlar göz önüne alınarak oluşturulur. Her bebek aynı dönemde aynı şeyi yapabilecek diye bir kural yoktur. Daha erken ya da daha geç olabilir. Dış faktörlere bağlı olarak zamanlar ve durumlar değişebilir. Unutmayalım!